Қисқача тавсифи

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг қаламларига мансуб «Зикр аҳлидан сўранг» китобининг 2-қисми электрон нашри. Валий ва Ҳамийд Зотга беҳад, беадад шукурлар бўлсинки, бугунги кунда «Зикр аҳлидан сўранг» ойномасининг 100-сони ҳам китобхонлар қўлига етиб борди. Шу вақтгача бир ярим мингга яқин турли саволларга имкон қадар жавоб бериб келдик. Аммо китобчамизнинг ҳажми чекланган бўлганлиги сабабли, ҳамма саволларга ҳам батафсил жавоб беришнинг имкони бўлмай, кўпгина саволларнинг жавоби қисқароқ бўлиб қолганлиги ҳам сир эмас. Ушбу савол-жавоблар каттароқ китобда жамланишини сўраган китобхонларимизнинг талаб ва истакларни ҳисобга олган ҳолда «Зикр аҳлидан сўранг» ойномамизни йирикроқ тўплам сифатида қайта нашр этишга киришдик. Бунда, албатта, аввалги китобчаларимиздан фарқли бир қанча жиҳатлар бўлишини ҳам мулоҳаза қилдик. Масалан, аввалги китобчалар ён чўнтакда олиб юришга мўлжалланганлиги сабабли, оят ва ҳадисларнинг арабий матнини илова қилмаган эдик. Эндиги тўпламимизда эса оят ва ҳадисларнинг матнини тўлиқ келтириб, уларнинг шарҳига ҳам етарлича ўрин ажратилди. Аввалги китобчалар долзарб саволларга тезкор жавоблар тарзида бўлганлиги учун, уларни маълум бобларга саралашнинг имкони йўқ эди. Мазкур тўпламда эса саволларни фиқҳий масалалар бўйича турли бобларга ажратиб, умумлаштириб бердик. Албатта, бунда бир масала бўйича саволларнинг такрорланиб келишининг олдини олиш ҳам мумкин бўлди. Қолаверса, китобхонларнинг ўзларини қизиқтирган мавзуларни топишлари ҳам осонлашди. Китобхонлардан келган саволларни иложи борича таҳрир қилмасдан ҳавола этиш фикримиз аввалги китобчаларимизда умумий ҳолатни англаб олишимизга ёрдам берган эди. Маълум бўлишича, кўпгина китобхонларимизнинг диний, дунёвий ва ҳаттоки имловий саводлари ҳам ҳавас қиларли даражада эмас экан. Баъзан савол матнидан аниқ бир маънони англаб олиш қийин бўлган ҳолатлар ҳам учраб қоларди. Бошловчи намозхон ҳам билиши шарт бўлган жўнгина саволларни қайта-қайта сўрайвериш оддий ҳолга айланиб қолди. Баъзан эса, ғаразли мақсадларда берилган саволлар ҳам келиб турарди. Ушбу савол-жавобларнинг иложи борича давомий, барча учун хайрли ва фойдали ҳамда холис бўлишини кўзлаб, эндиги тўпламимизда саволларимизни маъно ва имло нуқтаи назаридан иложи борича яхшилаб таҳрир этишга ҳаракат қилдик. Бунда ушбу саволлар орқали ҳам китобхонларимизнинг умумий саводларини оширишни, хусусан, савол бериш одобини ўргатишни бош мақсад қилиб белгиладик. Турли сабабларга кўра аввалги китобчаларимизда қисқароқ жавоб берилган саволларга мазкур тўпламда кенгроқ, иложи борича батафсил жавоб беришга ҳаракат қилдик. Айни пайтда, маълум бир мавзудаги такрорий саволларни умумлаштириб, ўша мавзуга оид асосий далил-ҳужжатларни келтирган ҳолда, атрофлича жавоб беришни маъқул кўрдик. Ушбу мавзу бўйича берилиши мумкин бўлган яна бошқа саволларни ҳисобга олиб, баъзи жавобларга анчагина кенг ўрин ажратдик. Китобхонлар орасида турли тушунмовчиликлар ва ихтилофлар чиқмаслиги учун яна бир бор таъкидлаб айтамизки, ушбу тўпламдаги саволларга биз ўз фикримиздан келиб чиқиб эмас, балки шаръий масдарларга суянган ҳолда жавоб бериб, аниқ бир масала юзасидан шариатнинг ҳукмини илмимиз етган даражада баён этдик. Шу маънода аввалги китобчаларимиздаги баъзи савол-жавобларни қисқартириб, баъзиларини тўлатишга ва яна баъзиларига бир оз аниқлик киритишга ҳам тўғри келди. Шунинг учун, ушбу тўплам асосий манба деб қаралиши лозимлигини алоҳида таъкидлаймиз.

Китобнинг мундарижаси

• Қуръон ва суннат

• Қуръон ҳамда уни тафсир ва таржима қилиш ҳақида
• Қуръони Карим қандай китоб?
• Нима учун диний манбаъларда «Қуръони Карим маъноларининг таржимаси» деган жумла ишлатилади?
• Хатми Қуръон ҳақида
• Қуръонни баравар тиловат қилиш мумкинми?
• Сажда оятларини қандай ёд олинади?
• Искандар македонский Ва зулқарнайн бир шахсми?
• Зулқарнайн қурдирган девор қаерда?
• Қуръони Карим маънолари таржимасидан ҳукм чиқариш, ҳужжат-далил келтириш мумкин эмасми?
• Ҳамма, ҳатто тақводор ҳам жаҳаннамга бир бор кириб чиқадими?
• Бир ҳадис шарҳи
• Ҳадис илми истилоҳлари ҳақида
• Ақоид
• Ислом ва иймон ҳақида
• Имон зиёда бўлиши учун нима қилиш керак?
• Илоҳиёт ҳақида
• Қазои қадар дуо билан ўзгарадими?
• Нубувват ҳақида
• Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг меърожда кўрган нарсаларини қандай тушуниш мумкин?
• Набий ва расулларнинг маъсумлигини қандай тушуниш керак?
• Кавниёт ҳақида
• Жинлар қандай мавжудот?
• Жин, шайтон, арвоҳларни Кўриш мумкинми?
• Бошқа ақийдавий масалалар ҳақида
• Об-ҳаво маълумотлари ғайб илмига кирадими?
• Шийъа қандай фирқа?
• Мунажжимлар башоратига шариатда қандай қаралади?
• Ибодатлар
• Таҳорат ва поклик ҳақида
• Қуёшда исиган сувда таҳорат қилиш мумкинми?
• Fусулгоҳга бавл қилиш мумкинми?
• Усти очиқ қолган сувни ишлатиш мумкинми?
• Маний билан мазийнинг фарқи нимада?
• Чақалоқнинг қусқиси нажасми?
• Тишга пломба қўйиш мумкин эмасми?
• Саҳобалар қанақа тиш қўйдиришган?
• Ногирон кишининг таҳорати ва намози ҳақида
• Сув билан истинжо қилиш шартми?
• Истинжо
• Халога кирганда нималарга риоя қилиш керак?
• Хало одоблари
• Узрли одамнинг таҳорати ҳақида
• Нажосат теккан кийим билан намоз ўқиса, бўладими?
• Ҳар хил атир сепилган кийимда намоз ўқиш мумкинми?
• Намоз ҳақида
• Қиём қанча вақт давом этади?
• Тақвимлардаги қибла вақти ҳақида
• Бир шаҳарда туриб, бошқа шаҳардаги тақвим вақтига амал қилиш мумкинми?
• Эркак киши намозда ва бошқа ўринларда қандай кийиниши керак?
• Аёлларнинг пайпоқсиз намоз ўқиши
• Пойабзал билан намоз ўқиш жоизми?
• Ўтириб намоз ўқиганда қўлни қаерга қўйилади?
• Саждаи саҳв ҳақида
• Ишораи саббобанинг суннат эканига далил борми?
• Аёл киши саждада қандай туради?
• Самолётда намоз қандай ўқилади?
• «Омийн»ни жаҳрий айтса, намоз бузиладими?
• Саждада дуо қилиш жоизми?
• Қазо намозларни адо этиш лозимми?
• Қолдирган фарз намози бор киши нафл ўқиши мумкинми?
• Қайси вақтларда намозларнинг қазосини адо этиш мумкин?
• Қазо намозларни қандай адо этилади?
• Жамоат намози ҳақида
• Имомларнинг шаръий вазифалари
• Намозда имомликка ўтишга кимлар ҳақлироқ?
• Бошқа мазҳабдаги имомга иқтидо қилиш
• Нос чекувчи имомга иқтидо қилиш мумкинми?
• Саллали одам салласиз имомга иқтидо қилиши
• Имом «оятул курсийни» овоз чиқариб ўқийдими?
• Жумъа намози ҳақида
• Жумъа фарзидан олдинги суннат ҳақида
• Жаноза ва маййит ҳақида
• Ўтганларга яхшилик етказиш ҳақида
• Нима учун эҳром ва кафан оқ рангда бўлади?
• Хатми қуръонга ҳақ олса бўладими?
• Ўтганлар орқасидан хайру эҳсон қилишнинг ҳукми нима?
• Рўза ҳақида
• Ёлғон гапириш рўзани бузадими?
• Рўзанинг биринчи куни узоқ жойга учқичда сафар қилса...
• Сафарда рўза тутиш ҳақида
• Риёдан қўрқиб, «таомландим», дейиш...
• Нафл рўза тутган киши меҳмон ё мезбон бўлиб қолса...
• Рўзани қачон тутиш мумкин?
• Рўзада оғизни кечроқ ёпиш жоизми?
• Рўзадор киши атир, мисвок ишлатиши мумкинми?
• Кимлар рўза тутмаса жоиз?
• Рўзадор чўмилиши мумкинми?
• Саҳарликка ухлаб қолган киши нима қилади?
• 15 Кун бир жойда турган киши рўза тутиши керакми?
• Ҳомиладор аёл рўза тутиши керакми?
• Рўзадор тушида булғанса, нима қилади?
• Бошқа жойда рамазон тугагани ҳақида эълон қилинса, нима қилиш керак?
• Назр қилинган рўзани улаб тутиш шартми?
• Ҳайз ва нифосли аёллар рўзани нима қилади?
• Рўзанинг фидяси ҳақида
• Рўзадор жинсий алоқа қилиб қўйса, нима қилади?
• Каффорот рўзаси қандай тутилади?
• Рўзанинг қазосини тута олмаган киши
• Вафот этган одамнинг қолдирган рўзасини ўташ мумкинми?
• Закот ҳақида
• Ҳомийлик закот ўрнига ўтадими?
• Тижорат мақсадида фойдаланиладиган машиналардан закот бериладими?
• Закотни фақат рамазонда бериш керакми?
• Бировнинг закоти берилмаган молидан истеъмол қилиш жоизми?
• Аёл киши тақинчоқларидан закот берадими?
• Аёл кишининг тилла ва кумуш тақинчоқлари закоти
• Закотни бенамоз мусулмонга бериш жоизми?
• Садақа ҳақида
• Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нима учун садақа емаганлар?
• Садақани кимларга бериш жоиз?
• Бичилган қўчқорни садақа қилиш мумкинми?
• «Аллоҳ йўлида» деб, тиланчилик қилаётганларга қандай муносабатда бўлиш керак?
• Мусулмон киши тиланчилик қилиши жоизми?
• Қасам ва назрлар ҳақида
• Қасам ичган киши қасамини бузиши мумкинми?
• Ҳаж ва умра ҳақида
• Аёл киши ҳаж ёки умрага маҳрамсиз бориши жоизми?
• Нафл ҳаж қилиш учун маблағ йиғиш ҳақида
• Зикр ва дуо хусусида
• Намоз ўқиш макруҳ бўлган вақтларда бошқа зикрларни қилиш мумкинми?
• Иш қилиб юриб зикр қилиш жоизми?
• Уйдан чиқишда ўқиладиган дуонинг хосияти
• Муомалот
• Олди-сотди ҳақида
• Бирор нарсани сотиб олгач, бозорда ўша вақтнинг ўзида қайта сотиш жоизми?
• Сотувчи тарозини оғир қилиб берса, олиш жоизми?
• Даллоллик ҳақида
• Исломда даллолчилик қилиб пул топиш жоизми?
• Байъбоши ҳақида
• Байъбоши бериш шариъатда борми?
• Эҳтикор (монополия) ҳақида
• Эҳтикорга ислом шариати қандай қарайди?
• Рибо ҳақида
• Пул олди-бердиси ҳақида
• Оила ва турмуш 
• Маҳр ҳақида
• Маҳр адо этилмасидан бурун эр-хотиндан бири ўлиб қолса, нима қилинади?
• Маҳр ҳақида
• Маҳрни аёл билан келишган ҳолда махфий белгилаш мумкинми?
• Никоҳ ҳақида
• Беникоҳ туғилганлар билан оила қуришга ислом қандай қарайди?
• Киши никоҳ хутбасини ўзига ўзи ўқиши мумкинми?
• Никоҳга доир олди-бердилар ҳалолми?
• Қўл зиноси билан шуғулланганларга никоҳ ўқиш жоизми?
• Оила қуриш учун ота-онанинг розилиги шартми?
• Акасининг вафотидан сўнг ука унинг хотинига уйланиши жоизми?
• Одам ато ва момо ҳавво фарзандларининг никоҳланиши ҳақида
• Боқиб олган фарзандининг хотинига уйланиш мумкинми?
• Эр-хотинлик муомаласи (мубошарот)
• Жинсий алоқа одоблари ҳақида
• Эмизиш ҳақида
• Болани эмизиш муддати қанча?
• Она жунуб ҳолатида боласини эмизиши жоизми?
• Аёл кишига эмикдош амаки-тоғалари маҳрамми?
• Эмикдошларнинг насабдошлари бир-бирига маҳрамми?
• Исм қўйиш ҳақида
• Болаларга исм қўйишнинг масъулияти
• Болага Набийлар ва Расулларларнинг исмларидан қўйиш мумкинми?
• Хатна ҳақида
• Суннатли болаларни яна хатна қилдириш керакми?
• Ақийқа ҳақида
• Ақийқа нима ўзи?
• Ақийқа маросими қачон ва қандай адо этилади?
• Муртад исломга қайтса, никоҳи нима бўлади?
• Талоқ ҳақида
• Талоқдан кейин қайта ярашиш мумкинми?
• Етимлар хақида
• Бола боқиб олишнинг қонун-қоидалари қандай?
• Таъқиқ ва рухсатлар
• Таомлар ва ичимликлар
• Ҳалол таом ҳақида
• «Ҳалол» деб реклама қилинаётган нарсаларни ейиш мумкинми?
• «Шубҳали луқма» деб нимага нисбатан айтилади?
• Маросимлардаги исрофгарчилик ҳақида
• Оиладагилар ҳаром йўл билан пул топса...
• Нажас сувда етиштирилган экинлар ҳақида
• От гўшти ҳаромми?
• Сақич истеъмол қилиш жоизми?
• Турли атир ва дезодорантлардан истифода қилиш жоизми?
• Қарз олган киши ҳақдорнинг уйида таомланиши мумкин эмасми?
• Сўйишлар ҳақида
• Аёл киши ҳайвон ва паррандаларни сўйиши жоизми?
• Закот нисобига қодир бўлмаган одам қурбонлик қилиши мумкинми?
• Қурбонликнинг терисини нима қилинади?
• Мусулмон учун кимларнинг сўйиши ҳалол?
• Либослар ҳақида
• Тери кийимларнинг нимадан эканини билмаган киши нима қилади?
• Эркак кишининг тилла ё кумуш буюмлардан фойдаланиши жоизми?
• Маъсият ва жиноятлар ҳақида
• Гуноҳлардан қутулиш учун нима қилиш керак?
• Номаҳрамга қараш, гап отиш, уни ўпиш, қучоқлаш каби гуноҳларнинг каффороти қандай?
• Киши зино қилиб қўйса, нима қилади?
• Бировнинг ҳақини еб қўйган, кейин уни адо этмоқчи бўлган одам нима қилади?
• Ҳидоятдан сўнг залолатга кетган киши яна тавба қилиши мумкинми?
• Қиморнинг ҳаромлиги ҳақида шаръий далиллар
• Аёлларга оид ҳукмлар ҳақида
• Онаси гуноҳга мажбурласа, фарзанд нима қилади?
• Аёл кишининг ишлаши ҳақида
• Аёлларнинг соч бўяши ҳақида
• Рўмол ўраган аёлни «Руҳоний» деса бўладими?
• Аёл киши эркак кишига салом бериши жоизми?
• Аёллар намозининг ўзига хос жиҳатлари нимада?
• Аёллар ўзлари жамоат бўлиб намоз ўқишлари мумкинми?
• Аёл киши намозда сочини қандай тутиши керак?
• Аёл киши улама соч тақиши мумкинми?
• Ёлғон жоиз бўлган
• Ўринлар ҳақида
• Ёлғон гапириш қайси ўринларда мумкин?
• Табобат
• Даволаниш ҳақида
• Ҳаром нарса воситасида даволаниш жоизми?
• Ўликларни ёриш ҳақида
• Ўликларни ёриб кўриш шаръан жоизми?
• Робита академияси ўликларни ёриб кўриш тўғрисида
• Ҳомила ва уни олдириш ҳақида
• Ҳомилани олдириш жоизми?
• Ҳомиладорликнинг олдини олиш жоизми?
• Хунаса ҳақида
• Исломда жинсни ўзгартириш жоизми?
• Эркакни аёлга айлантириш ёки аксинча қилиш ҳақида
• Ахлоқ ва одоб
• Яхшилик ва силаи раҳм ҳақида
• Нима сабабдан онага кўпроқ яхшилик қилиш тавсия этилган?
• Ота-онанинг фарзанд зиммасидаги ҳақлари ҳақида
• Фарзанднинг ота-онадаги ҳақлари ҳақида
• Ота-она ўз фарзандига иш буюрмаслиги керакми?
• Ароқхўр отадан онани ҳимоя этиш учун нима қилиш керак?
• Келинсалом инсонга сажда қилиш эмасми?
• Руҳий тарбия
• Руҳ ҳақида
• Руҳнинг озуқаси нимада?
• Қалб касалликларини даволаш ҳақида
• Қалбга тегишли дардларни қандай даволанади?
• Ҳасад
• Fийбат ҳақида
• Дангасаликни қандай даволанади?
• Тақво ва вараъ ҳақида
• Тақво билан хавф ўртасида қандай фарқ бор?
• Сийрат ва тарих
• Имом замахшарий ҳақида
• Адабиёт
• Дуо китоблар ҳақида
• Китобларингизни қардош тилларга ҳам таржима қилинса...
• Турли мавзуълардаги саволлар
• Ҳақдор берган қарзидан кечиши ҳақида
• Мандуб ва мустаҳаб ҳақида
• Мушук боқиш мумкинми?
• Меърож кечаси ҳақида
• Ийсо алайҳиссалом ҳақида
• Муаллақ тош ҳақида
• Чарлз дарвин қачон ва қайси маҳкамага тортилган?
• Маккаи мукаррамада «Гул» чиқибди эмиш...
• Мушкул тушганда нима қилинади?
• Кесиб олинган тана бўлаклари нима қилинади?
• Кесилган аъзони кўмишга далил
• Fайридинларни ўзларининг байрамлари билан табриклаш жоизми?
• «Аллоҳу акбар»ни айтиш ҳақида
• Ёдлаш қобилиятини кучайтириш учун нималар қилиш керак?
• Китоб маълумотлари